Đã tìm ra lý do khiến ngành Hospitality Việt “luôn thiếu người”?

Du lịch Việt Nam đang mở rộng cơ hội phát triển với hàng chục triệu lượt khách mỗi năm. Thế nhưng, nghịch lý lớn nhất của ngành lại luôn là “thiếu người làm” và khó giữ chân được người tài. Báo cáo từ Hoteljob.vn cho thấy không chỉ thiếu hụt số lượng, chất lượng nhân sự cũng chưa theo kịp yêu cầu hội nhập. Vậy điều gì đang khiến nghề dịch vụ tưởng “hào nhoáng” và “dễ thăng hoa” này lại rơi vào bài toán khó về nguồn nhân lực như hiện nay?

Sau phục hồi mạnh, nỗi lo “thiếu người làm” trở lại

Thống kê cho thấy, ngành du lịch Việt Nam đang trên đà bùng nổ mạnh mẽ với hàng chục triệu lượt khách nội địa và quốc tế mỗi năm. Tuy nhiên, song song với tiềm năng phát triển khổng lồ, ngành lại đối diện nghịch lý: không đủ nhân sự để đáp ứng nhu cầu.

Khảo sát từ Hoteljob.vn – kênh tuyển dụng và hỗ trợ tìm kiếm việc làm hàng đầu trong lĩnh vực du lịch, khách sạn & nhà hàng – đã chỉ ra thực trạng đáng báo động: 42,4% doanh nghiệp thừa nhận luôn thiếu lao động ở mọi cấp bậc, từ quản lý cho đến nhân viên vận hành. Trong khi đó, theo số liệu của Cục Du lịch Quốc gia, ngành cần khoảng 40.000 nhân lực mới mỗi năm nhưng chỉ có chưa tới 20.000 người sẵn sàng gia nhập, tức mới chỉ đạt khoảng 50% nhu cầu.

Thực tế, sự hiếu hụt không chỉ nằm ở số lượng mà còn cả chất lượng – yếu tố quyết định trực tiếp đến sự cạnh tranh của ngành dịch vụ đặc thù này.

Câu chuyện “chưa giữ chân được người giỏi” và nguyên do

Từ chính những chia sẻ thực tế từ nhân sự ngành thông qua từng cuộc khảo sát trực tuyến do Hoteljob.vn tổ chức (mới đây nhất là khảo sát “Hiện trạng và nhu cầu tập huấn, đào tạo ngành khách sạn năm 2025”) để nhìn ra đâu là lỗ hổng trong đào tạo và phát triển nguồn nhân lực - cho đến điểm nghẽn khiến Hotelier thôi không gắn bó với nghề nữa.

+ Kỹ năng ngoại ngữ và công nghệ: Chưa đáp ứng kỳ vọng

Dù ngành du lịch - khách sạn Việt định hướng hội nhập và phục vụ lượng khách quốc tế ngày càng lớn. Tuy nhiên, kết quả khảo sát của Hoteljob.vn lại cho thấy:

• Chỉ 34,3% lao động tự tin giao tiếp tiếng Anh, phần còn lại chủ yếu ở mức cơ bản.

• Hơn 50% nhân sự đánh giá kỹ năng công nghệ của mình chỉ ở mức “tạm ổn”, trong khi 65,7% tin rằng AI sẽ thay đổi cách họ làm việc trong tương lai.

Điều này chứng minh người lao động đã nhận thức rõ xu thế mới, nhưng thiếu công cụ và chương trình đào tạo để theo kịp xu hướng.

+ Đãi ngộ chưa tương xứng hay hấp dẫn để “giữ được chân” nhân tài

Một trong những điểm nghẽn lớn nhất khiến nhân sự rời bỏ ngành là chính sách đãi ngộ từ doanh nghiệp. Theo khảo sát của Hoteljob.vn:

• Chỉ 29,3% người lao động cảm thấy hài lòng với mức lương, phúc lợi và môi trường làm việc.

• Dù có đến 80,6% sẵn sàng tham gia khóa học nâng cao kỹ năng, nhưng chi phí cao và thiếu thời gian lại là rào cản lớn.

Đặc biệt, ở các vị trí phổ thông, mức thu nhập chưa đủ hấp dẫn để cạnh tranh với những ngành nghề khác, dẫn đến tình trạng “chảy máu” lao động, nhân sự dễ dàng chuyển việc. Và dĩ nhiên, khi họ tìm thấy một môi trường làm việc mới tốt hơn, việc quay trở lại là "không bao giờ", thậm chí không ít người trong số đó còn “câu dẫn” thêm đồng nghiệp cũ tề tựu ở một doanh nghiệp, ngành nghề tiềm năng mới. Điều này khiến bài toán “luôn thiếu người” đã căng nay vọt lên mức báo động.

Vì sao ngành khó “giữ lửa nghề” của “người giỏi”?

Trong một ngành đặc thù như du lịch - khách sạn, con người là “linh hồn” của dịch vụ. Thế nhưng, khi lao động vừa thiếu kỹ năng, vừa chưa được đáp ứng nhu cầu phát triển và đãi ngộ xứng đáng, “lửa nghề” sẽ nhanh chóng nguội lạnh. Điều này tạo ra vòng luẩn quẩn: doanh nghiệp thiếu người, áp lực công việc dồn lên nhân viên hiện tại, khiến họ càng dễ nản chí và rời bỏ ngành.

Có hay không lời giải cho bài toán “luôn thiếu người”?

Để thoát khỏi bài toán “khát nhân lực”, cần sự chung tay từ nhiều phía:

• Nhà trường và doanh nghiệp: Gắn kết chặt chẽ hơn trong đào tạo và ứng dụng để rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết và thực tế.

• Người lao động: Chủ động nâng cao ngoại ngữ, kỹ năng mềm, công nghệ để bắt kịp yêu cầu và xu hướng mới.

• Doanh nghiệp: Cải thiện chế độ lương thưởng, xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, công bằng, văn minh; đồng thời tạo lộ trình thăng tiến rõ ràng và minh bạch.

• Ngành du lịch - khách sạn: Xây dựng chiến lược nhân sự cấp quốc gia, chuẩn hóa khung đào tạo, ứng dụng công nghệ quản trị hiện đại để tối ưu nguồn lực.

Tóm lại thì - Bài toán thiếu nhân lực của ngành du lịch - khách sạn Việt Nam không chỉ là vấn đề tuyển dụng, mà còn là câu chuyện làm sao để thắp lửa và giữ lửa nghề cháy mãi. Khi con người được đặt vào vị trí trung tâm, có cơ hội phát triển và được ghi nhận xứng đáng, ngành mới có thể bứt phá mạnh mẽ, đáp ứng kỳ vọng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước.

Theo L.Q.V

(biên tập từ bài đăng trên Saigon Times)