Tham vấn chuyên gia hoàn thiện Bộ tiêu chí du lịch nông thôn bền vững

Trong bối cảnh du lịch nông thôn ngày càng trở thành động lực phát triển kinh tế xanh - hội thảo xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn tại Thái Nguyên đã mang đến nhiều ý kiến chuyên sâu từ giới khoa học và quản lý. Những góp ý này sẽ góp phần hình thành bộ tiêu chí thống nhất, dễ áp dụng, hỗ trợ các địa phương chuyển mình mạnh mẽ trong giai đoạn mới.

Hướng tới tính thực tiễn, khả thi cho các điểm đến nông thôn

Ngày 14/11 tại Thái Nguyên, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Xây dựng tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh”, quy tụ đông đảo chuyên gia, nhà nghiên cứu, đại diện các bộ ngành và cơ quan quản lý du lịch địa phương. Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu chủ trì và định hướng thảo luận.

Trong phát biểu khai mạc, ông Hà Văn Siêu nhấn mạnh: nông thôn Việt Nam đang sở hữu nguồn lực phong phú – từ cảnh quan tự nhiên, văn hóa bản địa, làng nghề, nông nghiệp… Đây chính là nền tảng quan trọng để phát triển du lịch nông nghiệp – nông thôn theo hướng bền vững, vừa tạo sinh kế, vừa bảo tồn môi trường và gìn giữ bản sắc.

Bộ VH-TT&DL giao Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam thực hiện nghiên cứu xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh. Hội thảo lần này nhằm thu thập ý kiến rộng rãi để hoàn thiện bộ tiêu chí bảo đảm tính đồng bộ, súc tích, dễ hiểu và dễ áp dụng cho nhiều mô hình điểm đến khác nhau.

Du lịch nông thôn – động lực mới trong xây dựng nông thôn mới

Tại hội thảo, ông Đào Quốc Huấn (Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương) chia sẻ về định hướng phát triển du lịch nông thôn trong Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Lần đầu tiên, du lịch nông thôn trở thành một chương trình thành phần có chỉ đạo thống nhất trên quy mô toàn quốc.

Song song đó, Quyết định 922/QĐ-TTg (2022) về Chương trình phát triển du lịch nông thôn đã tạo cơ chế thúc đẩy các địa phương khai thác lợi thế nông nghiệp, văn hóa, sinh thái để chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng đa giá trị. Sau hơn 3 năm triển khai, chương trình ghi nhận nhiều kết quả nổi bật:

• Hình thành tư duy mới: từ “làm nông nghiệp thuần túy” sang “làm du lịch nông thôn”.

• Người dân được hưởng lợi thông qua tăng thu nhập, tạo việc làm, giữ chân lao động trẻ.

• Cảnh quan – môi trường – bản sắc văn hóa nhiều vùng nông thôn được cải thiện đáng kể.

• Nhiều làng quê bước đầu trở thành các “điểm đến xanh”, hấp dẫn du khách và tạo dấu ấn khác biệt.

Hai chương trình OCOP và phát triển du lịch nông thôn được ghi nhận là hướng đi phù hợp, góp phần khai thác tối đa tài nguyên địa phương để phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

Dự thảo Bộ tiêu chí – 6 nhóm, 36 tiêu chí hướng tới đánh giá toàn diện

Đại diện Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam – ông Hoàng Hoa Quân – trình bày dự thảo Bộ tiêu chí gồm 36 tiêu chí, phân bổ trong 6 nhóm chính:

1. Hạ tầng

2. Tài nguyên du lịch

3. Sản phẩm – dịch vụ du lịch – bản sắc văn hóa

4. Quản lý điểm đến

5. Kinh tế, sinh kế và chính sách

6. Hiệu quả tăng trưởng (kinh tế, xã hội, môi trường)

Cách chấm điểm theo thang tối đa 100 điểm, phục vụ nhiều cấp độ sử dụng:

• Cấp xã, đơn vị quản lý điểm đến: làm căn cứ tự đánh giá và lập kế hoạch phát triển.

• Cấp tỉnh: làm bộ chỉ số xếp hạng “làng du lịch xanh”.

• Cấp quốc gia: đối chiếu với hệ thống tiêu chí quốc tế như GSTC, UN Tourism, ASEAN; phục vụ công tác quản lý và vinh danh các mô hình tiêu biểu.

Quá trình xây dựng dự thảo được thực hiện thông qua khảo sát thực tế tại 20 điểm du lịch nông thôn, tham vấn 6 địa phương, nghiên cứu các bộ tiêu chí quốc tế và trong nước để đảm bảo tính thống nhất, dễ ứng dụng.

Nhiều góp ý quan trọng từ chuyên gia và địa phương

Tại hội thảo, đại biểu các tỉnh và chuyên gia đánh giá cao nỗ lực của nhóm nghiên cứu, đồng thời nêu ra nhiều đề xuất hoàn thiện bộ tiêu chí.

+ Về thực tiễn phát triển du lịch nông thôn

• Quy hoạch du lịch nhiều nơi còn thiếu trọng tâm, chưa khai thác đúng bản sắc địa phương.

• Mô hình du lịch tự phát, quy mô nhỏ, ít sáng tạo.

• Sản phẩm du lịch còn nghèo nàn, phụ thuộc mùa vụ.

• Liên kết vùng – liên kết tuyến du lịch còn hạn chế.

+ Về hoàn thiện Bộ tiêu chí

Các đại biểu đề xuất bổ sung:

• Tiêu chí về quy hoạch và định hướng phát triển dài hạn.

• Chuyển đổi số và quản lý dữ liệu điểm đến.

• Hạ tầng giao thông, an toàn vệ sinh thực phẩm.

• Sự hài lòng của cộng đồng và du khách.

• Tiêu chí liên quan tới khả năng tiếp cận cho người khuyết tật.

• Nhận diện và ghi nhận dành cho điểm đến đạt tiêu chuẩn (logo, chứng nhận…).

+ Góp ý từ chuyên gia

• TS. Vũ Nam: đề nghị sắp xếp các tiêu chí mạch lạc hơn, tránh trùng lặp.

• PGS.TS. Phạm Hồng Long: nhấn mạnh yêu cầu thể hiện rõ yếu tố tăng trưởng xanh – phát triển bền vững, như sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, cũng như thúc đẩy vai trò người dân trong thực thi.

• Đại diện hiệp hội du lịch: cần làm rõ tiêu chuẩn văn hóa, hoạt động truyền dạy văn nghệ, quản lý cộng đồng, chỉ số hạnh phúc, trải nghiệm xanh…

Hoàn thiện bộ tiêu chí – nền tảng phát triển du lịch nông thôn bền vững

Kết thúc hội thảo, Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu đánh giá cao những ý kiến đóng góp xác đáng, thực tiễn từ các chuyên gia và địa phương. Ông đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp tục tổng hợp, điều chỉnh để Bộ tiêu chí khi ban hành vừa đảm bảo tính khoa học, vừa phù hợp với điều kiện thực tế của từng vùng nông thôn.

Bộ tiêu chí được kỳ vọng trở thành công cụ quan trọng giúp các địa phương phát triển du lịch nông thôn theo hướng tăng trưởng xanh – bền vững – hài hòa lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường, đóng góp vào mục tiêu xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030.

Làng du lịch cộng đồng là gì? Tiềm năng khai thác và hút khách

Ms. Smile